„ŻYWIENIE MA ZNACZENIE” mówi Maria Greń, dietetyk SPZOZ w Świdnicy
Żywienie obok aktywności fizycznej stanowi ważny czynnik wpływający na zdrowie człowieka. Choroby przewlekłe są obecnie główną przyczyną zgonów, a także wpływają na skrócenie oraz zmniejszenie jakości życia. Nieprawidłowa dieta sprzyja powstawaniu wielu chorób pojawiających się na tle niedoboru, jak i nadmiaru składników odżywczych w codziennym jadłospisie. Do najważniejszych chorób dietozależnych należą: nadwaga oraz otyłość, choroby sercowo-naczyniowe, a także niektóre nowotwory czy cukrzyca typu 2.
Wiedza o naszej diecie oraz wpływie na zdrowie wciąż się zmienia- dzięki rozwojowi nowych technologii badania naukowe przynoszą coraz lepsze efekty, przez co ewoluują normy żywienia. Dlatego też w 2016 roku modyfikacji uległa dotychczasowa piramida żywienia opracowana przez specjalistów z Instytutu Żywności i Żywienia.
Według przeprowadzonych badań, szczególny nacisk powinno kłaść się na zwiększenie wiedzy i świadomości na temat spożywanych posiłków. Edukacja żywieniowa jest bardzo ważnym elementem świadomości zdrowotnej każdego z nas, zarówno podczas profilaktyki pierwotnej jak i wtórnej wielu chorób. Uświadomienie sobie istoty żywienia oraz poprawa zwyczajów żywieniowych odgrywa kluczową rolę w prewencji chorób dietozależnych. Każdego dnia kilkukrotnie podejmujemy decyzję o jakości oraz porcjach naszych posiłków. Jednak w głównej mierze bywają nieprzemyślane oraz impulsywne. Rozpoznanie, a także zrozumienie tych czynników stanowi punkt wyjścia do zmian.
Jak mawiał ojciec medycyny, Hipokrates „Niech Twoje pożywienie będzie lekarstwem, a lekarstwo pożywieniem”. Zatem odpowiedzmy sobie na pytanie „Jak komponować codzienny jadłospis?”.
Należy postępować w myśl zasad Światowej Organizacji Zdrowia: „mniej cukru, soli i tłuszczu, a więcej błonnika”. Warzywa i owoce są nieocenionym źródłem witamin, błonnika pokarmowego oraz fitozwiązków. To właśnie one powinny być podstawą naszej diety. Należy jednak podkreślić, iż to warzywa mają stanowić większość. Według dostępnej wiedzy wymienione wcześniej związki w istotny sposób mogą zmniejszyć ryzyko rozwoju wielu chorób, w tym nowotworowych.
W codziennej diecie należy sięgać po produkty zbożowe z pełnego ziarna. Oprócz pieczywa pełnoziarnistego zaleca się również: brązowy ryż, makaron razowy i grube kasze. Są bogactwem ważnych składników odżywczych. Zawierają witaminy z grupy B, kwas foliowy, żelazo, magnez oraz cynk.
Nie można zapomnieć o produktach mlecznych. Posiadają wiele prozdrowotnych walorów, dodatkowo są źródłem wapnia oraz białka. Zaleca się aby spożywać minimum dwie szklanki mleka dziennie, alternatywą są jogurty naturalne, maślanka czy kefir.
Badania pokazują, że nadmierne spożycie czerwonego mięsa i jego przetworów zwiększa ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory dietozależne. W celu ograniczenia ich ilości zaleca się wybór chudego mięsa drobiowego (indyk, kurczak), kosztem czerwonego (wieprzowe, wołowe).
Ponadto mięso można zastąpić nasionami roślin strączkowych, które są źródłem białka. Należy również nie zapominać o tłustych rybach morskich. Są bogate w kwasy omega 3, które wpływają dobroczynnie na prace układu krążenia. Rekomenduje się aby były spożywane 2 razy w tygodniu. Co ważne – tłuszcze zwierzęce warto zamienić na rzecz roślinnych. W diecie nie powinno także zabraknąć orzechów czy pestek.
Woda jest niezbędnym składnikiem pokarmowym i musi być dostarczana do organizmu regularnie oraz w odpowiednich ilościach. Niedostateczna jej podaż prowadzi do odwodnienia i związanej z tym mniejszej wydolności fizycznej, zaburzeń funkcji poznawczych oraz dolegliwości m.in. ze strony układu moczowego, krwionośnego, pokarmowego. Powinno się pić co najmniej 1,5 litra wody dziennie.
Nie należy zapominać o kontrolowaniu ilości spożytej soli. Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rekomenduje się ilość 5 g dziennie (mała łyżeczka). Natomiast w diecie przeciętego Polaka występuje jej kilkukrotny nadmiar.
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na regularność posiłków. Rekomenduje się spożycie 3 głównych (śniadanie, obiad, kolacja) oraz dwóch przekąsek (II śniadanie, podwieczorek). Organizm człowieka wymaga regularnego dostarczania energii, która jest wydatkowana przez cały dzień. Systematyczne posiłki co 3-4 godziny ustabilizują poziom glukozy we krwi. W ten sposób człowiek jest w stanie zapewnić sobie energię oraz uchronić się przed napadami głodu.
Reasumując należy urozmaicać swój całodzienny jadłospis oraz zadbać aby każda grupa produktów się w nim znalazła.Wiele zaleceń powinno się modyfikować indywidualnie. Nigdy natomiast nie należy zapominać o podstawach. Nie bez przyczyny mówi się: „jesteś tym, co jesz”. Wybieraj świadomie, rozmaicie oraz kolorowo. Co najważniejsze, pamiętaj: ŻYWIENIE MA ZNACZENIE!.
Dietetyk szpitalny
Maria Greń
tel. 74 8517182
E-mail.: m.gren@szpital.swidnica.pl
Poradnik dla pacjenta – Zalecenia żywieniowe w diecie z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie kwasu żołądkowego
.
.
.
Poradnik dla pacjenta – Zalecenia żywieniowe dla pacjentów ze stomią
.
.
.
Poradnik dla pacjenta – Zalecenia żywieniowe w chorobach serca
.
.
.
Poradnik dla pacjenta – Zalecenia żywieniowe w cukrzycy ciężarnych
.
.
.
Poradnik dla pacjenta – Zalecenia żywieniowe w cukrzycy typu 2
.
.
.
Poradnik dla pacjenta – Zalecenia żywieniowe w diecie łatwo strawnej
.
.
.
Poradnik dla pacjenta – Zalecenia żywieniowe w dnie moczanowej
.
.
Poradnik dla pacjenta – Zalecenia żywieniowe w kamicy żółciowej
.
.
.
Poradnik dla pacjenta – Zalecenia żywieniowe w okresie laktacji
.
.
.
Poradnika dla pacjenta – Zalecenia żywieniowe w osteoporozie
.
.
.
Poradnik dla pacjenta – Zalecenia żywieniowe we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego
.
.
.
Poradnik dla pacjenta – „Żywienie a choroba nowotworowa
.
.
.
Zalecenia dietetyczne po wypisie ze szpitala – dzieci do lat 3 
.
.
.
Zalecenia dietetyczne po wypisie ze szpitala – dzieci od 3 do 18 lat
.
.
.